ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ရိွေနသ၍ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး မျဖစ္ေပၚႏုိင္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ရိွေနသ၍ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး မျဖစ္ေပၚႏုိင္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ရိွေနသ၍ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး မျဖစ္ေပၚႏုိင္။

Friday, June 27, 2008

ငလ်င္လႈပ္တဲ့ အခါ ဘယ္လုိနည္းေတြနဲ႔ အသက္အႏၵရယ္ ကင္းေအာင္ ေနမလဲ

လာမယ့္ ခြန္ႏွစ္ ႏွစ္ေလာက္အတြင္း ေမလ(၁၂)ရက္ေန႔က တရုတ္ စီခၽြမ္ မွာ လႈပ္သြားတဲ့ ငလ်င္ႀကီးမ်ဳိး၊ ၂၀၀၄ ႏုိင္ဝင္ဘာ(၂၄)ရက္ေန႔က အင္ဒုိနီးရွား ဆူမားတားကမ္းေျခအလြန္မွာ ဆူနာမီလႈိင္ႀကီးေတြျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ ငလွ်င္ႀကီးမ်ဳိး သုံး ႀကိမ္မက ထပ္လႈပ္ႏုိင္ေသးတယ္၊ ဘယ္အခ်ိန္ဘယ္ေနရာမွာ ျဖစ္ပြားမယ္ဆုိတာ ေတာ့ ခန္႔မွန္းထားဖုိ႔ခက္တယ္လုိ႔ ေျမလ်င္ဆုိင္ရာ အထူးကၽြမ္းက်င္သူ ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္ေတြက မွန္းဆထားၾကေၾကာင္း ေမလ(၂၆)ရက္ေန႔ကထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ CNA သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။

British Journal Nature Geosciences စာေစာင္ထဲမွာ US Geological Survey က ဘူမိေဗဒပညာရွင္ေတြဟာ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ကစၿပီး ၂၅ ႏွစ္အတြင္း (၂၀၁၅ ခုႏွစ္အထိ) ရစ္ခ်္တာစေကး ျပင္းအား ၇.၀ နဲ႔အထက္ရွိတဲ့ ေျမငလ်င္ေပါင္း ၁၅ ခုလႈပ္မယ္၊ လူေပါင္း ၆၀၀၀၀ ေက်ာ္ေသဆုံး၊ ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ ေပ်ာက္ဆုံးသြားတဲ့ စီခၽြမ္ ငလ်င္အပါဝင္ ၂၅ ႏွစ္အတြင္း ငလ်င္ႀကီး ၁၂ ႀကိမ္ လႈပ္ သြားၿပီးလုိ႔ ေရးသားတင္ျပထားတာလည္းေတြရပါတယ္။ ငလ်င္ႀကီး ၁၅ ႀကိမ္လႈပ္ မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းခဲ့ၿပီး ၁၂ ႀကီမ္္လႈပ္ခဲ့တဲ့အနက္ ၈ ႀကီမ္ကသာ ရစ္ခ်္စတာ စေကး ၇.၀ အထက္သာရွိခဲ့တယ္လုိ႔ US Geological Survey က တြမ္ပါဆန္စ္ က ဆန္းစစ္ျဖည့္စြပ္တင္ျပတယ္။

ငလ်င္ဆုိတာ “ ဘာ ”၊ “ ဘယ္မွာ ”၊ “ ဘယ္လုိ ”၊ “ ဘယ္ေလာက္ ”၊ “ ဘယ္အခ်ိန္ ”ရယ္လုိ႔ ႀကိဳမွန္းႏုိင္ဘုိ႔မလြယ္ဘူး၊ မရဘူးလုိ႔ၾကားသိထားတာကုိး CNA မွာ ပါတဲ့ (မူရင္းသတင္းဇစ္ျမစ္က AFP ပါ) ငလ်င္ျဖစ္ႏႈိင္ေျခသတင္းေၾကာင့္ တစ္ကိုယ္တည္း ဟုိေတြး ဒီေတြး စိတ္မေအးျဖစ္သြားတဲ့ စာေရးသူဟာ မၾကာခင္မွာပဲ American Rescue Team International ( ARTI ) က ထုန္ျပန္ ထားတဲ့ “ ငလ်င္လႈပ္တဲ့ အခါ ဘယ္လုိနည္းေတြနဲ႔ အသက္အႏၵရယ္ကင္းေအာင္ ေနမလဲ ” ဆုိတဲ့ သတင္းေဆာင္းပါးကုိ အင္တာနက္ေပၚမွာ ေတြလုိက္ပါတယ္။ ARTI ရဲ႕ ေဖၚျပထားမႈက ဒီလုိပါ။

အင္အားျပင္းထန္တဲ့ ငလ်င္ႀကီးေတြလႈပ္ခတ္တဲ့ အခါ .....

(၁) အေဆာက္အအုံေတြ ၿပိဳက်၊ ပ်က္က်မႈျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အေဆာက္အအုံေတြ အတြင္းမွာ မေနပါနဲ႔၊ ၿပိဳက်၊ ပ်က္က်၊ လဲက်ႏိုင္တဲ့ အရာဝတၳဳေတြအနားမွာ၊ ၾကား မွာ မေနပါနဲ႔။

(၂) ငလ်င္လႈပ္တဲ့အခါ အသက္အႏၵရယ္ကင္းခ်င္ရင္ ေၾကာင္၊ ေခြးနဲ႔ ကေလးေတြ ေလးဘက္ေထာက္ၿပီး ဝပ္ေနတဲ့ပုံစံအတုိင္း ခ်က္ခ်င္းေနလုိက္ၾကပါ၊ တစ္ေနရာ တည္းမွာ ဝပ္မေနဘဲ အေျခအေနၾကည္ၿပီး ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းမႈဲဲျပဳပါ။

(၃) ငလ်င္လႈပ္တဲ့အခါ အလုံျခဳံဆုံးအိမ္ဟာ သစ္သားနဲ႔ေဆာက္ထား၊ ကာထားတဲ့ အိမ္ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သစ္သားေတြဟာ ငလ်င္လႈပ္အားအတုိင္း လုိက္ေလ်ာ ညီေထြ ေရြ႕ပါႏုိင္တဲ့စြမ္းအား ရိွပါတယ္။ တကယ္လုိ႔မ်ား သစ္အိမ္ၿပိဳက်၊ ပ်က္က် သြားခဲ့ရင္ေတာင္ “ ပိလာႏုိင္တဲ့ အား ”ဟာ တစ္စစီ ကဲြထြက္သြားႏုိင္တဲ့ အုတ္ေတြလုိ မဟုတ္လုိ႔ အသက္အႏၵရယ္ ထိခုိက္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းအား တကယ္နည္း တယ္၊ ဒါဏ္ရာရရင္ေတာင္ အုတ္အိမ္ေလာက္ မျပင္းထန္ႏုိင္။

(၄) သင္ညပုိင္းအခ်ိန္ အိပ္ရာထဲရိွေနခုိက္ ငလ်င္လႈပ္ရင္ ဆက္မအိပ္ပါနဲ႔၊ အိပ္ရာ အနီး လုံျခဳံေလာက္မယ္ထင္တဲ့ ေနရာမွာ ဝပ္ေနပါ။

(၅) နားနားေနေန တီဗြီၾကည့္ေနတဲ့ အခုိက္ ငလ်င္လႈပ္တယ္ဆုိရင္ နီးရာတခါး၊ ျပတင္းေပါက္ကေန အလြယ္တကူမထြက္လုိက္ပါနဲ႔။ မလြတ္ခဲ့ရင္ ဒုကၡေရာက္ သြားနုိင္ပါတယ္။ တီဗြီထဲ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ဝင္မႈ အျမန္ျဖတ္ပစ္လုိက္ၿပီး နီးစပ္ရာ ဆုိဖာဆက္တီ တစ္လုံး၊ ဒါမွ မဟုတ္ ထုိက္ခုံအႀကီးတစ္လုံးဆီကုိ ဝပ္ၿပီး အျမန္ သြားပါ။

(၆) ငလ်င္လႈပ္တဲ့အခုိက္ အေဆာက္အအုံၿပိဳက်တဲ့အခါ အိမ္တခါး၊ အထပ္ျမင့္ အေဆာက္အုံ တခါးေတြဆီ သြားတဲ့လမ္းေတြမွာ ရိွေနျခင္းဟာ အသက္အႏၵရယ္ ႏွင္႔နီးစပ္လွပါတယ္။ ေခါင္းအထက္က အဂၤေတ မ်က္ႏွာက်က္ ၿပဳိကြဲလာတဲ့အရိွန္ ေၾကာင့္ တခါးခ်ပ္ေတြ ကြဲထြက္ ပြင္႔ထြက္ စင္ထြက္လာတက္လုိ႔ပါ။ အႏၵရယ္ကင္း ႏုိင္ေလာက္တဲ့ေနရာမွာ ဝပ္ေစာင့္ၿပီးမွ အေဆာက္အုံရဲ႕အျပင္ဘက္ကုိ သြားရပါ မယ္။

(၇) ေလွကားထစ္ေတြကုိ မယုံပါနဲ႔၊ ေလွကားေတြအနားမသြားပါနဲ႔၊ ငလ်င္တုန္ အားကုိ ေလွကားတုိင္း ခံႏုိင္ရည္မရွိပါ။ အထူးသျဖင့္ အေဆာက္အအုံေတြမွာ အေရးေပၚထြက္ေပါက္အျဖစ္ သီးသန္႔တပ္ထားတဲ့ ေလွကားေတြဆီကုိ အေလာ တႀကီးမသြားမိဘုိ႔ သတိျပဳရပါလိမ္မယ္။ ငလ်င္ေၾကာင့္ အေဆာက္အအုံႀကီး ၿပိဳမ က်ဘူးဆုိရင္ေတာင္ ေလွကားေတြနဲ႔ေဝးရာမွာ ေနသင့္ပါတယ္၊ ေဘးထြက္တပ္ ထားတဲ့ ေလွကားေတြရဲ႕ တည္ေဆာက္ပုံစႏွစ္ကုိ ယုံစားထားမိလုိ႔ ဒုကၡေရာက္ သြားခဲ့ရတဲ့ လူေတြ ဒုနဲ႔ေဒးရွိပါတယ္။ အေဆာက္အအုံရဲ႕ ငလ်င္ဒါဏ္ မခံလုိက္ရ တဲ့ အပုိင္းကုိ ရွာေဖြအသုံးျပဳပါ။

(၈) ငလ်င္လႈပ္တဲ့အခါ အေဆာက္အအုံအတြင္းမွာ ရိွေနျခင္းထက္ အေဆာက္အ အုံရဲ႕ အျပင္ဘက္နံရံအနီး ဒါမွ မဟုတ္ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ အေဆာက္အအုံႏွင့္ေဝးရာမွာ ေရာက္ရွိေနျခင္းဟာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ အေဆာက္အအုံအတြင္းကေန ထြက္မရျဖစ္သြားခဲ့ရၿပီး လႈပ္ရွားႏုိင္စြမ္းရွိေနေသးတယ္ဆုိရင္ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ ေတြျမင္ႏုိင္၊ လက္လွမ္းမီႏုိင္ေလာက္တဲ့ ေနရာကုိ ႀကိဳးပမ္းရွာေဖြ သြားေရာက္ ေနထုိင္ပါ။

(၉) ငလ်င္လႈပ္ခ်ိန္ ေမာင္းသြားတဲ့ ယာဥ္တစ္စီးစီးေပၚမွာ ရိွေနမယ္ဆုိရင္ ယာဥ္ကုိ ခ်က္ခ်င္းရပ္ပါ။ ယာဥ္နဲ႔ကပ္ၿပီးလည္း မေနပါနဲ႔ေတာ့၊ ယာဥ္နဲ႔ အနည္းဆုံး သုံးေပ ခြာၿပီး ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္ေနပါ။ ဒါမွ မဟုတ္ ဝပ္ေနပါ။ ဒါမွ မဟုတ္ ေလးဘက္ ေထာက္ၿပီးေနလုိက္ပါ။ ငလ်င္လႈပ္တဲ့အခါ လမ္းေပၚမွာရိွေနတဲ့ ကားထဲမွာ ထုိင္ေနမယ္ဆုိရင္ အသက္အႏၵရယ္ကင္းဖုိ႔ခက္ပါတယ္။

(၁၀) ငလ်င္လႈပ္ေနခ်ိန္မွာ “ တြားသြား ” သြားျခင္းပဲ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ငလ်င္ လႈပ္တဲ့အခါ စာအုပ္ပုံ၊ စကၠဴပုံေတြကုိ မိတ္ေဆြေကာင္းလုိ ယူဆလုိက္ပါ။

ေမာင္မင္း